Το στερεότυπο του δημιουργού και οι μανίες...

προειδοποίηση: μακρυνάρι!

Σήμερα συζητούσα στο κυλικείο της σχολής με μια φίλη, την Α., και ανάμεσα στα υπόλοιπα περί ανέμων και υδάτων ξεκινήσαμε συζήτηση για τη διπλωματική. Αυτή, λέει, θα ασχοληθεί με τον Marcel Duchamp (εικαστικός) και τον John Cage (συνθέτης), δύο σύγχρονους -σχετικά- δημιουργούς (που υπήρξαν και φίλοι μεταξύ τους) και τη σχέση τους με την τέχνη τους, την αντιμετώπισή τους απέναντι της.

Και οι δύο (αλλά και διάφοροι ομοϊδεάτες τους) αναθεώρησαν την θέση του καλλιτέχνη σε σχέση με το κοινό και, με τις επαναστατικές τους μεθόδους, "κατέστρεψαν" (δεν το λέω αρνητικά - προσέξτε!) το στερεότυπο του δημιουργού που βρίσκεται ψηλά στο βάθρο, μακριά από τους κοινούς θνητούς που ποτέ δεν θα μπορούσαν να τον φτάσουν και να κατανοήσουν την υψηλή του νόηση και γενικά τί συμβαίνει στο τρανό του μυαλό!

Το κίνημα αυτό υπήρξε αρκετά γόνιμο, αλλά πολλοί διαφωνούν με τα συμπεράσματα στα οποία μπορεί να φτάσει κανείς αν δεί το έργο τους με όλες τις φιλοσοφικές του προεκτάσεις. Δηλαδή την παραδοχή του ότι ο δημιουργός δεν είναι αυθεντία, δεν κατέχει κάποιο "θεϊκό" και τρομερό μυστικό, δεν διαφέρει από τους υπόλοιπους, δεν είναι ο "εκλεκτός". Κατ' επέκτασην όλοι είμαστε εν δυνάμει δημιουργοί και εν δυνάμει καλλιτέχνες (και επιστήμονες και οτιδήποτε άλλο). Το άν θα εκδηλωθεί αυτό εξαρτάται καθαρά από την παιδεία που θα λάβουμε σε κρίσιμη ηλικία (οι περισσότερες δεξιότητες που αναπτύσσουμε καλλιεργούνται σε συγκεκριμένη ηλικία - η μουσικότητα πχ στην ηλικία των 5 μέχρι 11 χρόνων - αλλιώς την έχασες τη μπάλα!... λένε...) αλλά και από τις ευκαιρίες που θα μας δώσει το περιβάλλον μας. Πχ αν οι γονείς μου δεν ήταν ρομαντικοί δεν θα με ενεθάρρυναν να ασχοληθώ με τη μουσική - τους ευχαριστώ γι' αυτό. Νά 'στε καλά γονείς μου ρομαντικοί!

Παρενθεσούλα:

Αυτό το είδα στο μπλόγκ της Πράσινης Νεράιδας και μ' άρεσε πολύ. Το βάζω εδώ λοιπόν...

Ο Κομφούκιος είπε το εξής: "Διάλεξε μιαν απασχόληση που σ'αρέσει και δεν θα έχεις να δουλέψεις ούτε μια μέρα στη ζωή σου".

Αυτό πρέπει να σκεφτόμαστε για να παίρνουμε θάρρος, όλοι εμείς που γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται ποτέ να πλουτίσουμε από την τέχνη μας (και μάλλον θα πεινάμε! δε βαριέ; εγώ θα είμαι ευτυχής και χορτασμένος ψυχικά - ελπίζω...)

κλείνει η παρένθεση.

Το αντεπιχείρημα σ' αυτή τη νέα αντιμετώπιση προς την τέχνη είναι η αντίδραση του ήδη επιρεασμένου από το παρελθόν (της τέχνης) κοινού που συχνά μπορεί να νιώσει ότι ο δημιουργός το χλευάζει και ότι δεν αφιερώνει χρόνο στο έργο του (συνεπώς πώς περιμένει να αφιερώσουμε εμείς;). Το αντίθετο γίνεται όμως. Μπορεί η διαδικασία της "κατασκευής" αυτού του έργου να μήν παίρνει πολύ χρόνο για να ολοκληρωθεί, αφιερώνεται όμως πάρα πολύς χρόνος στη σύλληψη της ιδέας γι' αυτό. Και επιπλέον αφού το έργο δεν μας φλομώνει με το "μεγαλείο" του, απαιτεί κι από εμάς να αφιερώσουμε χρόνο για να το καταλάβουμε, να δούμε την ιδέα και το συμβολισμό που κρύβεται από πίσω. Είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε αυτό;

Στα πολλά, με την Α. συμφωνήσαμε ότι η δημιουργία προϋποθέτει έναν εγωκεντρισμό. Πώς να δημιουργήσεις αν δέν ασχοληθείς με τον εσωτερικό σου κόσμο, αν δεν απομονωθείς; Πώς δημιουργείς αν δεν θέλεις να εκφράσεις κάτι, εσύ ως μονάδα μέσα στην απεραντοσύνη του κόσμου;

Ίσως αυτός ο εγωκεντρισμός να αναιρεί εν τέλει μέρος των ιδεών αυτών των δύο λαμπρών ανθρώπων γιατί πιθανότατα και οι ίδιοι θα τον είχαν.

Και αυτός ο εγωκεντρισμός είναι που, κατά την Α., οδηγεί τον χώρο των "μεγάλων και διάσημων" καλλιτεχνών στο να είναι ανδροκρατούμενος. Γιατί μόνο ένας εγωκεντρικός άνθρωπος μπορεί να αφιερώσει τόσο χρόνο στην τέχνη του που να του γίνει σχεδόν μανία, που να γίνει η ζωή του. Και οι γυναίκες είναι σαφώς λιγότερο εγωκεντρικές.

Δηλαδή, την ρώτησα εγώ, θέλεις να πείς ότι οι γυναίκες δεν είναι εγωκεντρικές επειδή σε κάποια φάση της ζωής τους συνειδητοποιούν ότι μπορουν κάποια μέρα να γίνουν μάνες και χτίζουν την κοσμοθεώρησή τους γύρω από αυτό; (μια μάνα πάντα βάζει τον εαυτό της σε δεύτερη μοίρα - είναι βιολογικό...)

Αυτή απάντησε πως ναί, αλλά είναι και ζήτημα διαφορετικής ανατροφής που παίρνουμε από μικρά. Οι γυναίκες τείνουν να είναι πιό διαλλακτικές, οι άντρες -ως γνήσιοι κυνηγοί- τείνουν να είναι πιό εγωιστές, άρα και πιο εγωκεντρικοί.

Εδώ εγώ δεν πείστηκα. Απλά πιστεύω πως οι άντρες είμαστε πιό απλά και μονόχνωτα πλάσματα - που γίνονται λοιπόν πιό εύκολα μονομανείς και μονολιθικοί. Ουγκ!

Και γυρίζει μέσα στο μυαλό μου η φράση "a woman needs reason" που λέγαμε πρίν από λίγο καιρό με έναν άλλο φίλο. Σκέψου το λίγο...

Η φράση ολόκληρη είναι η εξής:
"a woman needs a reason to cheat, a man just needs a woman" δηλαδή: "Μια γυναίκα χρειάζεται λόγο για να απατήσει, ενώ ο άνδρας χρειάζεται απλά μια γυναίκα".

Τάχα! Διαφωνώ κάθετα με τα περί απιστίας που υπονοεί αυτή η φράση, γιατί πάντα και για όλους υπάρχει κάποιος λόγος που λειτουργούμε με τον τρόπο που επιλέγουμε να λειτουργήσουμε ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε. Αλλά αν δούμε πίσω από την επιφανειακή σημασία αυτής της φράσης θα βρούμε κι άλλη ερμηνεία. Γενικά, για οτιδήποτε, μια γυναίκα θα ψάξει το λόγο που δικαιολογεί τις πράξεις τις ενώ ένας άντρας δεν το σκέφτεται τόσο. Μια γυναίκα χρειάζεται λόγο -να τον βρεί και να τον ξέρει- για να ασχοληθεί με κάτι. Υπεραναλυτικά πλάσματα! (αλλά τί να κάνουμε; συμπληρώνουν έτσι την αντρική μας απλοϊκότητα...)

Ο άντρας, λοιπόν, μπορεί να κάνει κάτι χωρίς να ψάξει ιδιαίτερα το λόγο γιατί το κάνει, και έτσι να αφιερωθεί στην μανία του και να γίνει "μεγάλος" σ' αυτό που κάνει. Μια γυναίκα χρειάζεται δυνατό επιχείρημα-λόγο για να πράξει αναλόγως και συχνά δεν το κάνει επειδή, εν τέλει συνήθως... δεν υπάρχει λόγος!

Προς αναγνώστες γένους θηλυκού: Τί νομίζετε; Διαφωτίστε με...

Κ

Υστερόγραφο: Το Κουνούπι ανακοινώνει περήφανα ότι ξεκινά τη διπλωματική του! Επίσης, σήμερα ανακάλυψα την σοκολάτα "υγείας" (ναι, καλά...) ΙΟΝ με μαστίχα Χίου. Μιάμ!
Σχόλια, ενστάσεις, διαφωνίες: ευπρόσδεκτα!

3 σχόλια:

Πρασινη νεραιδα είπε...

πολλα ερωτηματα για να απαντηθουν με ενα σχολιο.

well, νομιζω εν αληθεια το οτι τα αγορια ειναι πο εγωκεντρικα απο τα κοριτσια. και επισης το οτι μπαινει η οικογενεια πάνω απ'όλα και ολονών μας θα χτυπήσει το ρημαδορολόι (όσο κι αν εγώ θέλω να του βγάλω την μπαταρία) και θα παρατήσουμε και καριερες και φιλοδοξίες.
Φταιει πιστευω ο τροπος που "δίνεται" μια γυναικα σε οτιδηποτε. απο επαγγελματικη, κοινωνική ή ερωτική σχέση, αλλα και το ποσοστό..


και σχετικα με την παράγραφο [Ο άντρας, λοιπόν...δεν υπάρχει λόγος!], εγώ δεν έχω εμμονές ,συνήθως, ούτε μπορείς να με τσιγκλίσεις εύκολα. δεν αποτελούν όλα διαγωνισμό του στυλ "ποιος εχει το μακρυτερο"...

Κουνούπι είπε...

@ πράσινη νεράιδα:
Χμμ... ποιός έχει το μακρύτερο _κουσούρι_ είναι ο διαγωνισμός εδώ. Γι' αλλού το πήγαινα κι αλλιώς μου βγήκε. Πρόσεξε, αναφέρω τα αρνητικά και για τα δύο φύλα. Το ερώτημα που τίθεται υπογείως σ' αυτό το πόστ είναι το "ποιός ο λόγος να γίνει κανείς μεγάλος και τρανός σ' αυτό που κάνει;" Θελω να πώ: Υπάρχει λόγος αλήθεια; Η γίνεται αυτοσκοπός;

Συμφωνώ ότι η γυναίκα "δίνεται". Είναι γενετικό μάλλον...

dokisisofi είπε...

Η αποστασιοποίηση δεν έχει να κάνει με εγωισμό, αλλά με ατομισμό. Σπάνια καταργείται ο δεσμός προς μια κοινότητα με την όποια απομόνωση.
Στην περίπτωση πάντοτε των δημιουργών.
Τα άλλα τα σεξιστκά περί ανδρών και γυναικών δεν τα δέχομαι, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Άλλος με τον Λόγο, άλλος με το Πάθος, άλλος αυτόφωτος άλλος ετερόφωτος.
Καλό σου βράδυ...

Δημοσίευση σχολίου

Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε!